سوره بقرة آيه 109
متن آيه :
وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّاراً حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُواْ وَاصْفَحُواْ حَتَّى يَأْتِيَ اللّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
ترجمه :
بسياري از اهل كتاب ، از روي رشك و حسدي كه در وجودشان ريشه دوانده است ، آرزو دارند اگر بشود شما را بعد از پذيرش ايمان بازگردانند ( به جانب كفر و به حال سابقي كه داشتيد ! ) با اين كه حقّانيّت ( اسلام و درستي راهي كه برگزيده‌ايد ، از روي خود كتابهاي آسمانيشان ) برايشان كاملاً روشن گشته است . پس گذشت نمائيد و چشم‌پوشي كنيد تا خدا فرمان دهد ( كه در برابرشان چه كار كنيد ) . بيگمان خداوند بر هر چيزي توانا است .
توضيحات :
« وَدَّ » : دوست داشت . آرزو كرد . « كُفَّاراً » : حال ضمير مفعولي ( كُمْ ) در ( يَرُدُّونَكُم ) يا مفعول دوم است . « حَسَداً » : مفعولٌ‌له است . « تَبَيَّنَ » : روشن گرديد . « أُعْفُوا » : عفو كنيد و عقوبت نكنيد . « إصْفَحُوا » : ببخشيد و سرزنش نكنيد .
سوره بقرة آيه 114
متن آيه :
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُوْلَئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَا إِلاَّ خَآئِفِينَ لهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
ترجمه :
( از جمله دشمني ايشان نسبت به يكديگر ، و نسبت به مسلمانان اين است كه بعضي از قبيله‌ها معابد قبيله‌هاي ديگر را خراب نمودند و مسلمانان را از ورود به مسجدالحرام باز داشتند ) و چه كسي ستمگرتر از كساني است كه نگذارند در مساجد و اماكن عبادت خدا ، نام خدا برده شود ، و در ويراني آنها بكوشند ؟ شايسته اينان نبود كه چنين ( گناه بزرگي را مرتكب شوند و اين كارها را ) بكنند ، بلكه مي‌بايست ( حرمت معابد را نگهدارند و ) جز خاشعانه وارد آنها نشوند . بهره آنان در دنيا زبوني و رسوائي ، و در آخرت عذاب بزرگي است .
توضيحات :
« أَظْلَمُ » : ظالم‌تر ، ستمكارتر . « مَنَعَ » : مانع شد . بازداشت . « مَسَاجِدَ » : معابد . پرستشگاهها . « خَآئِفِينَ » : حال ضمير ( و ) در فعل ( يَدْخُلُوها ) است . « خِزْيٌ » : خواري . رسوائي .
سوره بقرة آيه 153
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
ترجمه :
اي كساني كه ايمان آورده‌ايد ! از بردباري و نماز ( در برابر حوادث سخت زندگي ) كمك بگيريد ( و بدانيد كه ) خدا با بردباران است ( و يار و ياور ايشان است ) .
توضيحات :
« إسْتَعِينُوا » : ياري جوئيد .
سوره بقرة آيه 154
متن آيهوَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ
ترجمه :
و به كساني كه در راه خدا كشته مي‌شوند مرده مگوئيد ، بلكه آنان زنده‌اند ، وليكن شما ( چگونگي زندگي ايشان را ) نمي‌فهميد .
توضيحات :
« أَمْوَاتٌ » : مردگان . « أَحْيَآءٌ » : زندگان . واژه‌هاي اموات و احياء ، خبر مبتداي محذوف بوده و تقدير چنين است : هُمْ أَمْوَاتٌ بَلْ هُمْ أَحْيَآءٌ . « لا تَشْعُرُونَ » : احساس نمي‌كنيد . نمي‌فهميد . پي نمي‌بريد .
۱۳۹۱ دی ۱۱, دوشنبه
سوره بقرة
سوره آل عمران
سوره آل عمران آيه 12
متن آيه :
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَى جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمِهَادُ
ترجمه :
( اي پيغمبر ! ) به كساني كه كافرند ، بگو : شما ( در دنيا ) شكست خواهيد خورد و ( در آخرت ) گردآورده مي‌شويد و به دوزخ افكنده مي‌شويد ، و ( دوزخ ) چه بد جايگاهي است !
توضيحات :
« تُحْشَرُونَ » : گردآورده مي‌شويد . « مِهَاد » : آرامگاه . قرارگاه . بستر
متن آيه :
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَى جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمِهَادُ
ترجمه :
( اي پيغمبر ! ) به كساني كه كافرند ، بگو : شما ( در دنيا ) شكست خواهيد خورد و ( در آخرت ) گردآورده مي‌شويد و به دوزخ افكنده مي‌شويد ، و ( دوزخ ) چه بد جايگاهي است !
توضيحات :
« تُحْشَرُونَ » : گردآورده مي‌شويد . « مِهَاد » : آرامگاه . قرارگاه . بستر
سوره آل عمران آيه 13
متن آيه :
قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَأُخْرَى كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَاللّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَن يَشَاءُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لَّأُوْلِي الأَبْصَارِ
ترجمه :
در دو دسته‌اي كه ( در ميدان جنگ بدر ) با هم روبرو شدند ، نشانه‌اي ( و درس عبرتي ) براي شما است . دسته‌اي در راه خدا مي‌جنگيد ( و براي اعلاء فرمان خدا و انتشار دين حق مي‌رزميد ) و دسته‌اي ديگر كافر بود ( و در راه اهريمن هوي و هوس نبرد مي‌كرد . چنين كافراني ) مؤمنان را ( بخواست خدا ) باچشم خويش دو برابر ( تعداد واقعي ) خود مي‌ديدند ( و بدين‌سبب ترس و هراس بر آنان چيره شد و گريختند ) و خداوند هركس را بخواهد با ياري خود تأييد مي‌كند ( و پيروزي را نصيب او مي‌گرداند ) . بيگمان در اين امر عبرتي براي صاحبان چشم ( بينا و بينش راستين ) است .
توضيحات :
« إِلْتَقَتَا » : با هم در جنگ بدر روياروي شدند ( نگا : انفال / 41 - 44 ) . « فِئَةٌ » : دسته . گروه . « يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ » : دسته كافران ، شماره گروه مؤمنان را دو برابر خود مي‌ديدند ( نگا : أنفال / 43 ) . ( مِثْلَيْهِمْ ) حال ضمير ( هِمْ ) است . « رَأْيَ الْعَيْنِ » : ديدن روشن و آشكار . ( رَأْيَ ) مفعول مطلق ( يَرَوْنَهُمْ ) است . « أُوْلِي الأبْصَارِ » : دارندگان چشم . صاحبان بينش.
متن آيه :
قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَأُخْرَى كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَاللّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَن يَشَاءُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لَّأُوْلِي الأَبْصَارِ
ترجمه :
در دو دسته‌اي كه ( در ميدان جنگ بدر ) با هم روبرو شدند ، نشانه‌اي ( و درس عبرتي ) براي شما است . دسته‌اي در راه خدا مي‌جنگيد ( و براي اعلاء فرمان خدا و انتشار دين حق مي‌رزميد ) و دسته‌اي ديگر كافر بود ( و در راه اهريمن هوي و هوس نبرد مي‌كرد . چنين كافراني ) مؤمنان را ( بخواست خدا ) باچشم خويش دو برابر ( تعداد واقعي ) خود مي‌ديدند ( و بدين‌سبب ترس و هراس بر آنان چيره شد و گريختند ) و خداوند هركس را بخواهد با ياري خود تأييد مي‌كند ( و پيروزي را نصيب او مي‌گرداند ) . بيگمان در اين امر عبرتي براي صاحبان چشم ( بينا و بينش راستين ) است .
توضيحات :
« إِلْتَقَتَا » : با هم در جنگ بدر روياروي شدند ( نگا : انفال / 41 - 44 ) . « فِئَةٌ » : دسته . گروه . « يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ » : دسته كافران ، شماره گروه مؤمنان را دو برابر خود مي‌ديدند ( نگا : أنفال / 43 ) . ( مِثْلَيْهِمْ ) حال ضمير ( هِمْ ) است . « رَأْيَ الْعَيْنِ » : ديدن روشن و آشكار . ( رَأْيَ ) مفعول مطلق ( يَرَوْنَهُمْ ) است . « أُوْلِي الأبْصَارِ » : دارندگان چشم . صاحبان بينش.
سوره آل عمران آيه 28
متن آيه :
لاَّ يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاء مِن دُوْنِ الْمُؤْمِنِينَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللّهِ فِي شَيْءٍ إِلاَّ أَن تَتَّقُواْ مِنْهُمْ تُقَاةً وَيُحَذِّرُكُمُ اللّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللّهِ الْمَصِيرُ
ترجمه :
مؤمنان نبايد مؤمنان را رها كنند و كافران را به جاي ايشان به دوستي گيرند ، و هر كه چنين كند ( رابطه او با خدا گسسته است و بهره‌اي ) وي را در چيزي از ( رحمت ) خدا نيست - مگر آن كه ( ناچار شويد و ) خويشتن را از ( اذيّت و آزار ) ايشان مصون داريد و ( به خاطر حفظ جان خود تقيه كنيد ) - و خداوند شما را از ( نافرماني ) خود برحذر مي‌دارد و بازگشت ( همگان ) به سوي او است .
توضيحات :
« مِن دُونِ » : به جاي . « فَلَيْسَ مِنَ اللهِ فِي شَيْءٍ » : بهره‌اي از دين خدا ندارد ، و بسي دور از رحمت او است ( نگا : مائده / 51 ) . در اينجا مضاف پيش از ( اللهِ ) حذف شده است كه ( دين ) يا ( ثَواب ) يا ( رَحْمَة ) است . « إِلاّ أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً » : مگر اين كه از اذيّت و آزارشان بترسيد كه در اين صورت مي‌توانيد با آنان در ظاهر دوستي ورزيد ، بدان اندازه كه دفع ضرر گردد ( نگا : نحل / 106 ) . « تُقَاة » : پرهيز كردن و خويشتن را محفوظ داشتن . اصل آن ( وُقَيَة ) است و واو به تاء ، و ياء به الف تبديل شده است . مفعول مطلق است . « يُحَذِّرُكُمُ اللهُ نَفْسَهُ » : خدا شما را از عقاب و عذاب خود برحذر مي‌دارد . مضاف پيش از ( نَفْسَهُ ) حذف شده است كه ( عِقَاب ) است .
متن آيه :
لاَّ يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاء مِن دُوْنِ الْمُؤْمِنِينَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللّهِ فِي شَيْءٍ إِلاَّ أَن تَتَّقُواْ مِنْهُمْ تُقَاةً وَيُحَذِّرُكُمُ اللّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللّهِ الْمَصِيرُ
ترجمه :
مؤمنان نبايد مؤمنان را رها كنند و كافران را به جاي ايشان به دوستي گيرند ، و هر كه چنين كند ( رابطه او با خدا گسسته است و بهره‌اي ) وي را در چيزي از ( رحمت ) خدا نيست - مگر آن كه ( ناچار شويد و ) خويشتن را از ( اذيّت و آزار ) ايشان مصون داريد و ( به خاطر حفظ جان خود تقيه كنيد ) - و خداوند شما را از ( نافرماني ) خود برحذر مي‌دارد و بازگشت ( همگان ) به سوي او است .
توضيحات :
« مِن دُونِ » : به جاي . « فَلَيْسَ مِنَ اللهِ فِي شَيْءٍ » : بهره‌اي از دين خدا ندارد ، و بسي دور از رحمت او است ( نگا : مائده / 51 ) . در اينجا مضاف پيش از ( اللهِ ) حذف شده است كه ( دين ) يا ( ثَواب ) يا ( رَحْمَة ) است . « إِلاّ أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً » : مگر اين كه از اذيّت و آزارشان بترسيد كه در اين صورت مي‌توانيد با آنان در ظاهر دوستي ورزيد ، بدان اندازه كه دفع ضرر گردد ( نگا : نحل / 106 ) . « تُقَاة » : پرهيز كردن و خويشتن را محفوظ داشتن . اصل آن ( وُقَيَة ) است و واو به تاء ، و ياء به الف تبديل شده است . مفعول مطلق است . « يُحَذِّرُكُمُ اللهُ نَفْسَهُ » : خدا شما را از عقاب و عذاب خود برحذر مي‌دارد . مضاف پيش از ( نَفْسَهُ ) حذف شده است كه ( عِقَاب ) است .
سوره نساء
سوره نساء آيه 69
متن آيه :
وَمَن يُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقاً
ترجمه :
و كسي كه از خدا و پيغمبر ( با تسليم در برابر فرمان آنان و رضا به حكم ايشان ) اطاعت كند ، او ( در روز رستاخيز به بهشت رود و همراه و ) همنشين كساني خواهد بود كه ( مقرّبان درگاهند و ) خداوند بديشان نعمت ( هدايت ) داده است ( و مشمول الطاف خود نموده است و بزرگواري خويش را بر آنان تمام كرده است . آن مقرّباني كه او همدمشان خواهد بود ، عبارتند ) از پيغمبران و راستروان ( و راستگوياني كه پيغمبران را تصديق كردند و بر راه آنان رفتند ) و شهيدان ( يعني آنان كه خود را در راه خدا فدا كردند ) و شايستگان ( يعني ساير بندگاني كه درون و بيرونشان به زيور طاعت و عبادت آراسته شد ) ، و آنان چه اندازه دوستان خوبي هستند !
توضيحات :
« وَ حَسُنَ أُوْلئِكَ رَفِيقاً » : آنان چه دوستان نيكو و خوبيند . واژه ( رَفِيقاً ) تمييز يا حال است ، و تقدير چنين است كه : مِن جِهَةِ كَوْنِهِمْ رُفَقَآءَ لِلْمُطِيعِينَ ؛ يا اين كه : حالَ كَوْنِهِمْ رُفَقَآءَ لِلْمُطِيعِينَ . علّت مفرد آمدن رفيق اين است كه در وزن ( فَعيل ) مفرد و غيرمفرد يكسان است . يا در باب تمييز به مفرد اكتفاء شده است ، و . . .
متن آيه :
وَمَن يُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقاً
ترجمه :
و كسي كه از خدا و پيغمبر ( با تسليم در برابر فرمان آنان و رضا به حكم ايشان ) اطاعت كند ، او ( در روز رستاخيز به بهشت رود و همراه و ) همنشين كساني خواهد بود كه ( مقرّبان درگاهند و ) خداوند بديشان نعمت ( هدايت ) داده است ( و مشمول الطاف خود نموده است و بزرگواري خويش را بر آنان تمام كرده است . آن مقرّباني كه او همدمشان خواهد بود ، عبارتند ) از پيغمبران و راستروان ( و راستگوياني كه پيغمبران را تصديق كردند و بر راه آنان رفتند ) و شهيدان ( يعني آنان كه خود را در راه خدا فدا كردند ) و شايستگان ( يعني ساير بندگاني كه درون و بيرونشان به زيور طاعت و عبادت آراسته شد ) ، و آنان چه اندازه دوستان خوبي هستند !
توضيحات :
« وَ حَسُنَ أُوْلئِكَ رَفِيقاً » : آنان چه دوستان نيكو و خوبيند . واژه ( رَفِيقاً ) تمييز يا حال است ، و تقدير چنين است كه : مِن جِهَةِ كَوْنِهِمْ رُفَقَآءَ لِلْمُطِيعِينَ ؛ يا اين كه : حالَ كَوْنِهِمْ رُفَقَآءَ لِلْمُطِيعِينَ . علّت مفرد آمدن رفيق اين است كه در وزن ( فَعيل ) مفرد و غيرمفرد يكسان است . يا در باب تمييز به مفرد اكتفاء شده است ، و . . .
سوره نساء آيه 70
متن آيه :
ذَلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللّهِ وَكَفَى بِاللّهِ عَلِيماً
ترجمه :
اين ( منزلت بزرگي كه به مطيعان فرمان خدا و پيغمبر داده مي‌شود ) موهبتي از سوي خدا ( براي ايشان ) است و ( خداوند باخبر از اعمال بندگان است و پاداش ايشان را به بهترين وجه مي‌دهد ، و براي بندگاني كه راه طاعت او مي‌پويند و رضاي وي مي‌جويند ) كافي است كه خدا آگاه باشد .
توضيحات :
« ذلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللهِ » : ذلِكَ مبتدا ، و فَضْل عطف بيان ، و مِنَ اللهِ خبر است . يا اين كه فَضْل خبر اوّل و مِنَ اللهِ خبر دوم است .
متن آيه :
ذَلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللّهِ وَكَفَى بِاللّهِ عَلِيماً
ترجمه :
اين ( منزلت بزرگي كه به مطيعان فرمان خدا و پيغمبر داده مي‌شود ) موهبتي از سوي خدا ( براي ايشان ) است و ( خداوند باخبر از اعمال بندگان است و پاداش ايشان را به بهترين وجه مي‌دهد ، و براي بندگاني كه راه طاعت او مي‌پويند و رضاي وي مي‌جويند ) كافي است كه خدا آگاه باشد .
توضيحات :
« ذلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللهِ » : ذلِكَ مبتدا ، و فَضْل عطف بيان ، و مِنَ اللهِ خبر است . يا اين كه فَضْل خبر اوّل و مِنَ اللهِ خبر دوم است .
سوره نساء آيه 71
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ خُذُواْ حِذْرَكُمْ فَانفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُواْ جَمِيعاً
ترجمه :
اي كساني كه ايمان آورده‌ايد ! احتياط نمائيد و آمادگي خود را ( براي مقابله با دشمنان ) حفظ كنيد ، و ( برابر تاكتيك زمان و مكان ) دسته دسته يا همگي با هم ( به سوي جنگ ) بيرون رويد .
توضيحات :
« حِذْر » : احتياط . آماده باش . سلاح و ابزار . « إِنفِرُوا » : بيرون رويد . « ثُبَات » : جمع مؤنّث سالم ثُبَة از ماده ( ثَبْي ) ، دسته‌ها ، گروهها . حال ضمير ( و ) در ( إِنفِرُوا ) اوّل است . « جَمِيعاً » : همگي ، حال ضمير ( و ) در ( إِنفِرُوا ) دوم است .
سوره نساء آيه 72
متن آيه :
وَإِنَّ مِنكُمْ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُن مَّعَهُمْ شَهِيداً
ترجمه :
در ميان شما گروهي هستند كه ( منافقند و خويشتن را جزو شما قلمداد مي‌نمايند و به جهاد نمي‌روند و ) سستي مي‌كنند و ديگران را نيز سست مي‌نمايند و از جنگ بازمي‌دارند . پس اگر مصيبتي به شما رسيد ( طعنه‌زنان ) مي‌گويند : به راستي خداوند به ما لطف فرمود كه جزو آنان ( در جنگ ) شركت نداشتيم .
توضيحات :
« مَنْ » : كسي كه . در اينجا مراد گروه منافقاني است كه به زبان ، خود را مسلمان مي‌دانستند ، و ( مِنكُمْ ) بيانگر اين گفته بي‌محتواي آنان است . « يُبَطِّئَنَّ » : سستي و كندي مي‌كنند . ديگران را سست و كند مي‌سازند . « شَهِيداً » : حاضر .
متن آيه :
وَإِنَّ مِنكُمْ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُن مَّعَهُمْ شَهِيداً
ترجمه :
در ميان شما گروهي هستند كه ( منافقند و خويشتن را جزو شما قلمداد مي‌نمايند و به جهاد نمي‌روند و ) سستي مي‌كنند و ديگران را نيز سست مي‌نمايند و از جنگ بازمي‌دارند . پس اگر مصيبتي به شما رسيد ( طعنه‌زنان ) مي‌گويند : به راستي خداوند به ما لطف فرمود كه جزو آنان ( در جنگ ) شركت نداشتيم .
توضيحات :
« مَنْ » : كسي كه . در اينجا مراد گروه منافقاني است كه به زبان ، خود را مسلمان مي‌دانستند ، و ( مِنكُمْ ) بيانگر اين گفته بي‌محتواي آنان است . « يُبَطِّئَنَّ » : سستي و كندي مي‌كنند . ديگران را سست و كند مي‌سازند . « شَهِيداً » : حاضر .
سوره مائدة
سوره مائدة آيه 2
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُحِلُّواْ شَعَآئِرَ اللّهِ وَلاَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلاَ الْهَدْيَ وَلاَ الْقَلآئِدَ وَلا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَاناً وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُواْ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ
ترجمه :
اي مؤمنان ! ( حرمت‌شكني ) شعائر ( دين ) خدا را براي خود حلال ندانيد ( بدين صورت كه هرگونه كه بخواهيد بدان دست ببريد و در آن تصرّف كنيد ) و نه ماه حرام را ( بدين معني كه در آن بجنگيد ) ، و نه قربانيهاي بي‌نشان و نه قربانيهاي نشانداري را ( كه به بيت‌الله هديّه مي‌گردند ، بدين گونه كه متعرّض چنين حيواناتي يا صاحبان آنها بشويد ) و نه كساني را كه آهنگِ آمدن به خانه خدا را دارند و به دنبال لطف و خوشنودي خدايند ( بدين معني كه آنان را از آمدن بدانجا بازداريد و يا اين كه با ايشان بجنگيد ) . هر وقت كه از احرام به در آمديد و از سرزمين حرم خارج شديد ، شكار كنيد ( و شكار كردن براي شما بلامانع خواهد بود ) . دشمنيِ قومي كه شما را از آمدن به مسجدالحرام باز داشتند ، شما را بر آن ندارد كه تعدّي و تجاوز كنيد . در راه نيكي و پرهيزگاري همديگر را ياري و پشتيباني نمائيد ، و همديگر را در راه تجاوز و ستمكاري ياري و پشتيباني مكنيد . از خدا بترسيد . بيگمان خداوند داراي مجازات شديدي است .
توضيحات :
« لا تُحِلُّوا » : حلال مكنيد . مباح ندانيد . « شَعَآئِرَ » : جمع شَعِيرَة ، علائم . مراد خود عبادات است كه انجام آنها نشانه خوشنودي خدا از انجام‌دهندگان عبادات است ، و نشانه‌هائي هستند كه بدانها راه هدايت از ضلالت باز شناخته مي‌شود . از قبيل : مناسك حجّ و سائر فرائض و احكام شريعت . « الشَّهْرَ الْحَرَامَ » : ماه حرام . مراد هر چهار ماه حرام است ، يعني : ذوالقعده ، ذوالحجّه ، محرّم ، رجب ( نگا : توبه / 36 ) . « الْهَدْيَ » : حيوانات بي‌نشاني كه به بيت‌الله هديّه مي‌شود . « ءَآمِّينَ » : قصدكنندگان . روندگان . « لا يَجْرِمَنَّكُمْ » : شما را وادار نسازد . « شَنَئَانُ » : بغض . دشمنانگي . « الْعُدْوَانِ » : تعدّي و تجاوز . ظلم و ستم .
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُحِلُّواْ شَعَآئِرَ اللّهِ وَلاَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلاَ الْهَدْيَ وَلاَ الْقَلآئِدَ وَلا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَاناً وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُواْ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ
ترجمه :
اي مؤمنان ! ( حرمت‌شكني ) شعائر ( دين ) خدا را براي خود حلال ندانيد ( بدين صورت كه هرگونه كه بخواهيد بدان دست ببريد و در آن تصرّف كنيد ) و نه ماه حرام را ( بدين معني كه در آن بجنگيد ) ، و نه قربانيهاي بي‌نشان و نه قربانيهاي نشانداري را ( كه به بيت‌الله هديّه مي‌گردند ، بدين گونه كه متعرّض چنين حيواناتي يا صاحبان آنها بشويد ) و نه كساني را كه آهنگِ آمدن به خانه خدا را دارند و به دنبال لطف و خوشنودي خدايند ( بدين معني كه آنان را از آمدن بدانجا بازداريد و يا اين كه با ايشان بجنگيد ) . هر وقت كه از احرام به در آمديد و از سرزمين حرم خارج شديد ، شكار كنيد ( و شكار كردن براي شما بلامانع خواهد بود ) . دشمنيِ قومي كه شما را از آمدن به مسجدالحرام باز داشتند ، شما را بر آن ندارد كه تعدّي و تجاوز كنيد . در راه نيكي و پرهيزگاري همديگر را ياري و پشتيباني نمائيد ، و همديگر را در راه تجاوز و ستمكاري ياري و پشتيباني مكنيد . از خدا بترسيد . بيگمان خداوند داراي مجازات شديدي است .
توضيحات :
« لا تُحِلُّوا » : حلال مكنيد . مباح ندانيد . « شَعَآئِرَ » : جمع شَعِيرَة ، علائم . مراد خود عبادات است كه انجام آنها نشانه خوشنودي خدا از انجام‌دهندگان عبادات است ، و نشانه‌هائي هستند كه بدانها راه هدايت از ضلالت باز شناخته مي‌شود . از قبيل : مناسك حجّ و سائر فرائض و احكام شريعت . « الشَّهْرَ الْحَرَامَ » : ماه حرام . مراد هر چهار ماه حرام است ، يعني : ذوالقعده ، ذوالحجّه ، محرّم ، رجب ( نگا : توبه / 36 ) . « الْهَدْيَ » : حيوانات بي‌نشاني كه به بيت‌الله هديّه مي‌شود . « ءَآمِّينَ » : قصدكنندگان . روندگان . « لا يَجْرِمَنَّكُمْ » : شما را وادار نسازد . « شَنَئَانُ » : بغض . دشمنانگي . « الْعُدْوَانِ » : تعدّي و تجاوز . ظلم و ستم .
سوره مائدة آيه 3
متن آيه :
حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالْدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِيناً فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
ترجمه :
( اي مؤمنان ! ) بر شما حرام است ( خوردن گوشت ) مردار ، خون ( جاري ) ، گوشت خوك ، حيواناتي كه به هنگام ذبح نام غير خدا بر آنها برده شود و به نام ديگران سر بريده شود ، حيواناتي كه خفه شده‌اند ، حيواناتي كه با شكنجه و كتك كشته شده‌اند ، آنهائي كه از بلندي پرت شده و مرده‌اند ، آنهائي كه بر اثر شاخ‌زدن حيوانات ديگر مرده‌اند ، حيواناتي كه درندگان از بدن آنها چيزي خورده و بدان سبب مرده‌اند ، مگر اين كه ( قبل از مرگ بدانها رسيده و ) آنها را سر بريده باشيد ، حيواناتي كه براي نزديكي به بتان قرباني شده‌اند ، و بر شما حرام است كه با چوبه‌هاي تير به پيشگوئي پردازيد و از غيب سخن گوئيد ، همه اينها براي شما گناه بزرگ و خروج از فرمان يزدان است . از امروز كافران از ( نابودن كردن ) دين شما مأيوس گشته‌اند ( و مي‌دانند اين دين ماندگار و جاودانه است ) ، پس از آنان نترسيد و از من بترسيد . امروز ( احكام ) دين شما را برايتان كامل كردم و ( با عزّت بخشيدن به شما و استوار داشتن گامهايتان ) نعمت خود را بر شما تكميل نمودم و اسلام را به عنوان آئين خداپسند براي شما برگزيدم . امّا كسي كه در حال گرسنگي ناچار شود ( از محرّمات سابق چيزي بخورد تا هلاك نشود ) و متمايل به گناه نباشد ( و عمداً نخواهد چنين كند ، مانعي ندارد ) چرا كه خداوند بخشنده مهربان است ( و از مضطرّ صرف نظر مي‌كند و براي او مقدار نياز را مباح مي‌نمايد ) .
توضيحات :
« مَآ أُهِلَّ لِغَيْرِ اللهِ بِهِ » : حيواني كه به هنگام ذبح نام جز خدا بر آن برده شود . يعني به نام ديگران و به خاطر تقرّب بدانان سر بريده شود . ( أُهِلَّ ) از مصدر ( إهْلال ) به معني بلندكردن صدا است به نام چيزي . مانند : لات ، عزّي ، يا به نام كسي . مانند : انبياء و اولياء ، به هنگام ذبح حيوان . « الْمُنْخَنِقَةُ » : خفه‌شده . « الْمَوْقُوذَةُ » : كتك‌خورده . « الْمَتَرَدِّيَةُ » : پرت‌شده . « ذَكَّيْتُمْ » : ذبح كرديد . « النُّصُبِ » : جمع آن ( أَنصاب ) ، سنگهائي كه در اطراف كعبه نصب كرده بودند و آنها را مي‌پرستيدند و بر روي چنين سنگهائي يا در كنار آنها حيوانات خود را براي تقرّب بدانها سر مي‌بريدند . « الأزْلام » : جمع زَلَم ، چوبه‌هاي تير . عربها وقتي كه مي‌خواستند راهيِ سفري يا جنگي يا تجارتي شوند ، و يا كار مهمّي - از قبيل ازدواج - انجام دهند ، سه تير برمي گرفتند و بر روي يكي : خدايم بدان فرمان داده است ، و بر روي دومي : خدايم از آن نهي كرده است ، مي‌نوشتند ، و بر روي سومي چيزي نمي‌نوشتند ، آنها را بهم مي‌زدند ، سپس اگر اوّلي به دستشان مي‌رسيد ، كار را انجام مي‌دادند ، و اگر دومي بيرون مي‌آمد ، كار را انجام نمي‌دادند ، و اگر سومي به دستشان مي‌افتاد ، دوباره فال را از سر مي‌گرفتند . امروزه به جاي اين چوبه‌ها ، از دانه‌هاي تسبيح ، مهره‌هاي نرد ، جام قهوه ، اوراق پاسور ، و چيزهاي نامشروع ديگر استفاده مي‌نمايند و فرمان قرآن را فراموش مي‌كنند . « مَخْمَصَةٍ » : گرسنگي . « مُتَجَانِفٍ » : متمايل ، گراينده .
سوره مائدة آيه 11
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَن يَبْسُطُواْ إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَعَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
ترجمه :
اي مؤمنان ! نعمتي را كه خدا به شما بخشيده است به ياد آوريد . بدان گاه كه جمعي خواستند به سوي شما دست‌درازي كنند ( و شما را از ميان بردارند ) امّا خدا دست آنان را از شما باز داشت ( و شر آنان را از سر شما كوتاه كرد ) . از خدا بترسيد ، و بايد كه مؤمنان تنها بر خدا تكيه كنند .
توضيحات :
« هَمَّ » : قصد كرد . خواست . « قَوْمٌ » : قومي . جمعي . شايد مراد كفّار قريش باشد كه قبل از هجرت خواستند پيغمبر و بسياري از ياران او را بكشند ( نگا : انفال / 30 ) .
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَن يَبْسُطُواْ إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَعَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
ترجمه :
اي مؤمنان ! نعمتي را كه خدا به شما بخشيده است به ياد آوريد . بدان گاه كه جمعي خواستند به سوي شما دست‌درازي كنند ( و شما را از ميان بردارند ) امّا خدا دست آنان را از شما باز داشت ( و شر آنان را از سر شما كوتاه كرد ) . از خدا بترسيد ، و بايد كه مؤمنان تنها بر خدا تكيه كنند .
توضيحات :
« هَمَّ » : قصد كرد . خواست . « قَوْمٌ » : قومي . جمعي . شايد مراد كفّار قريش باشد كه قبل از هجرت خواستند پيغمبر و بسياري از ياران او را بكشند ( نگا : انفال / 30 ) .
سوره مائدة آيه 12
متن آيه :
وَلَقَدْ أَخَذَ اللّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيباً وَقَالَ اللّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاَةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللّهَ قَرْضاً حَسَناً لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ فَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاء السَّبِيلِ
ترجمه :
بيگمان خداوند از بني‌اسرائيل پيمان گرفت و دوازده رهبر براي آنان تعيين كرد و بديشان گفت : من با شمايم ( و ياري و مددتان مي‌نمايم ) اگر نماز را بگزاريد و زكات مال بدر كنيد و به پيغمبرانم ايمان بياوريد وآنان را ياري كنيد و ( با انفاق دارائي در راه خير ، از جمله كمك به نيازمندان ) به خدا قرض نيكوئي دهيد . ( با انجام همه اينها ) از گناهان شما چشم‌پوشي مي‌نمايم و شما را به باغهائي ( از بهشت ) وارد مي‌گردانم كه رودبارها از زير ( درختان ) آنها جاري است . امّا كسي كه از شما بعد از اين كافر شود ( و نقض عهد كند ) راه راست را گم كرده است ( و منحرف گشته است ) .
توضيحات :
« نَقِيباً » : سردار . رئيس . « اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيباً » : ( نگا : بقره / 136 ، و اعراف / 160 ) . « إِنِّي مَعَكُمْ » : من با شمايم . مراد : من شما را كمك و ياري مي‌كنم . « عَزَّرْتُمُوهُمْ » : اگر آنان را كمك كنيد و گراميشان داريد و از دشمنان و گرفتاريها به دورشان نمائيد . « أَقْرَضْتُمُ اللهَ » : به خدا قرض داديد . مراد انفاق مال در راه خيرات و دستگيري از بينوايان است . « سَوَآءَ السَّبِيل » : راستاي راه . راه راست . مراد راه نجات است . يادآوري : معني آيه بدين صورت نيز مي‌تواند باشد : خدا با شما است اگر نماز بخوانيد و . . . ، در اين صورت خداوند گناهان شما را مي‌بخشايد ، و . . .
سوره أنفال
سوره أنفال آيه 1
متن آيه :
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأَنفَالِ قُلِ الأَنفَالُ لِلّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُواْ اللّهَ وَأَصْلِحُواْ ذَاتَ بِيْنِكُمْ وَأَطِيعُواْ اللّهَ وَرَسُولَهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
ترجمه :
از تو درباره غنائم مي‌پرسند ( و مي‌گويند كه غنائم جنگ بدْر چگونه تقسيم مي‌گردد و به چه كساني تعلّق مي‌گيرد ؟ ) بگو : غنائم از آن خدا و پيغمبر است ( و پيغمبر به فرمان خدا تقسيم آن را به عهده مي‌گيرد . ) پس از خدا بترسيد و ( اختلاف را كنار بگذاريد و ) در ميان خود صلح و صفا به راه اندازيد ، و اگر مسلمانيد از خدا و پيغمبرش فرمانبرداري كنيد .
توضيحات :
« الأنفَال » : جمع نَفْل ، غنائم . « ذَاتَ » : حالت . صاحب . « بَيْن » : اين واژه از اضداد است و به معني وصلت و فُرقت آمده است . « ذَاتَ بَيْنِكُمْ » : حالتي كه مايه پيوند شما مي‌گردد . حالتي كه مايه جدائي شما مي‌شود .
سوره أنفال آيه 2
متن آيه :
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَاناً وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
ترجمه :
مؤمنان ، تنها كساني هستند كه هر وقت نام خدا برده شود ، دلهايشان هراسان مي‌گردد ( و در انجام نيكيها و خوبيها بيشتر مي‌كوشند ) و هنگامي كه آيات او بر آنان خوانده مي‌شود ، بر ايمانشان مي‌افزايد ، و بر پروردگار خود توكّل مي‌كنند ( و خويشتن را در پناه او مي‌دارند و هستي خويش را بدو مي‌سپارند ) .
توضيحات :
« وَجِلَتْ » : هراسناك شد و لبريز از خوف گرديد .
متن آيه :
الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ
ترجمه :
آنان كسانيند كه نماز را چنان كه بايد مي‌خوانند و از آنچه بديشان عطاء كرده‌ايم ، ( مقداري را به نيازمندان ) مي‌بخشند .
توضيحات :
سوره أنفال آيه 4
متن آيه :
أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ
ترجمه :
آنان واقعاً مؤمن هستند و داراي درجات عالي ، مغفرت الهي ، و روزي پاك و فراوان ، در پيشگاه خداي خود مي‌باشند .
توضيحات :
« حَقّاً » : صفت مصدر محذوفي است و تقدير چنين است : إيماناً حَقّاً . « كَريمٌ » : پاك . فراوان
سوره توبة
سوره توبة آيه 1
متن آيه :
بَرَاءةٌ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ
ترجمه :
( اين ، اعلام ) بيزاري خداوند و پيغمبرش از مشركاني است كه شما ( مؤمنان توسّط فرستاده خدا ، فرمانده كلّ قوا ) با آنان پيمان بسته‌ايد ( و ايشان آن را به دلخواه شكسته‌اند و به دشمنان اسلام پيوسته‌اند . به آنان چهار ماه فرصت داده مي‌شود كه در اين فاصله يا به اسلام بگروند ، يا سرزمين عربستان را ترك كنند ، و يا اين كه آماده نبرد با مسلمانان شوند ) .
توضيحات :
« بَرَآءَةٌ » : بيزاري . مراد اعلام مقاطعه و ترك معاهده است . اين سوره را ( بَرَاءَة ) نامگذاري كرده‌اند به خاطر اين كه آغاز آن بدين واژه است . توبه هم گفته‌اند چون از توبه زياد سخن رفته است ( نگا : آيه 117 به بعد ) . فاضحه نيز ناميده‌اند چرا كه منافقان را رسوا نموده است ( نگا : آيه 49 به بعد ) . از آنجا كه اين سوره با بيزاري و خشم خدا از مشركان آغاز شده است و در آن از اجازه جنگ با ايشان سخن رفته است ( نگا : آيه 5 و 28 ) عبارت « بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ » كه نشانه صلح و دوستي و بيانگر رحمانيّت و رحيميّت خدا است در ابتداي آن نيامده است . ( بَرَآءَة ) خبر مبتداي محذوف و تقدير چنين است : ( هذِهِ بَرَآءَةٌ ) . يا مبتدا است و خبر آن ( إِلَي الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ ) . در اين صورت مثل اين است كه بگوئيم : مِن فُلانٍ إِلي فُلانٍ .
سوره توبة آيه 2
متن آيه :
فَسِيحُواْ فِي الأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُواْ أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللّهِ وَأَنَّ اللّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ
ترجمه :
پس ( اي مؤمنان ! به كافران بگوئيد : ) آزادانه چهار ماه در زمين بگرديد ( و از آغاز عيد قربان سال نهم هجري ، يعني روز دهم ذي‌الحجّه همان سال ، تا روز دهم ماه ربيع‌الآخر ق . سال بعدي ، يعني سال دهم هجري ، به هر كجا كه مي‌خواهيد برويد و بگرديد ) و بدانيد كه شما ( در همه حال و همه آن ، مغلوب قدرت خدائيد و از دست او نجات پيدا نمي‌كنيد و ) هرگز نمي‌توانيد خدا را درمانده كنيد ، و بيگمان خداوند كافران را خوار و رسوا مي‌سازد .
توضيحات :
« سِيحُوا » : بگرديد . از مصدر سياحت ، به معني جريان آزاد آب است و در اينجا مراد سير و سياحت اختياري است . « مُخْزِي » : خواركننده . رسواكننده .
سوره توبة آيه 3
متن آيه :
وَأَذَانٌ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأَكْبَرِ أَنَّ اللّهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
ترجمه :
اين اعلامي است از سوي خدا و پيغمبرش به همه مردم ( كه در اجتماع سالانه ايشان در مكّه ) در روز بزرگترين حجّ ( يعني عيد قربان ، توسّط امير مؤمنان علي‌بن ابيطالب و به اميرالحاجي ابوبكر صديق ، بر همگان خوانده مي‌شود ) كه خدا و پيغمبرش از مشركان بيزارند و ( عهد و پيمان كافران خائن را ارج نمي‌گذارند . پس اي مشركانِ عهدشكن بدانيد كه ) اگر توبه كرديد ( و از شرك قائل‌شدن براي خدا برگشتيد ) اين براي شما بهتر است ، و اگر سرپيچي كرديد ( و بر كفر و شرك خود ماندگار مانديد ) بدانيد كه شما نمي‌توانيد خداي را درمانده داريد و ( خويشتن را از قلمرو قدرت و فرماندهي او بيرون سازيد . اي پيغمبر ! همه ) كافران را به عذاب عظيم و سخت دردناكي مژده بده .
توضيحات :
« أَذَانٌ » : اعلام . آگهي . « يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَرِ » : روز بزرگترين حجّ . مراد روز عيد قربان است كه مهمترين مناسك حجّ در آن انجام مي‌پذيرد و در واقع قسمت اصلي اعمال آن به پايان مي‌رسد . در مقابل حجّ اكبر ، حجّ اصغر است كه عُمره نام دارد و در آن وقوف در عرفات انجام نمي‌گيرد .
سوره توبة آيه 4
متن آيه :
إِلاَّ الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئاً وَلَمْ يُظَاهِرُواْ عَلَيْكُمْ أَحَداً فَأَتِمُّواْ إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ
ترجمه :
امّا كساني كه از مشركان با آنان پيمان بسته‌ايد و ايشان چيزي از آن فروگذار نكرده‌اند ( و پيمان را كاملاً رعايت نموده‌اند ) و از كسي بر ضدّ شما پشتيباني نكرده ( و او را ياري نداده‌اند ) ، پيمان آنان را تا پايان مدّت زماني كه تعيين كرده‌اند محترم شماريد و بدان وفا كنيد . بيگمان خداوند پرهيزگاران ( وفاكننده به عهد ) را دوست مي‌دارد .
توضيحات :
« لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئاً » : چيزي از شروط پيمان شما را نكاسته‌اند و نقض ننموده‌اند . « لَمْ يُظَاهِرُوا » : پشتيباني و ياري نكرده‌اند .
سوره حج
سوره حج آيه 19
متن آيه :
هَذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِي رَبِّهِمْ فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّن نَّارٍ يُصَبُّ مِن فَوْقِ رُؤُوسِهِمُ الْحَمِيمُ
ترجمه :
اينان كه دو دسته مقابل هم ( مردمان ، به نام مؤمنان و كافران ) مي‌باشند ( و در آيه‌هاي متعدّد ذكري از ايشان رفته است ) درباره ( ذات و صفات ) خدا به جدال پرداخته‌اند و به كشمكش نشسته‌اند . كساني كه كافرند ، ( خداوند برايشان آتش دوزخ را تهيّه ديده ، و انگار آتش آن ) جامه‌هائي ( است كه به تن آنان چست بوده و ) براي آنان از آتش بريده ( و دوخته ) شده است . ( علاوه بر آن ) از بالاي سرهايشان ( بر آنان ) آب بسيار گرم و سوزان ريخته مي‌شود .
توضيحات :
« هذَانِ » : اين دو گروه . مراد مؤمنان و كافران بوده كه پيوسته در صفوف مختلف مبارزه با يكديگرند . « خَصْمَانِ » : طرفين دعاوي . دو دسته مقابل هم . خصم براي يك نفر و بيشتر استعمال مي‌گردد ، و در اينجا مراد دسته و گروه است ( نگا : ص / 21 ) . « يُصَبُّ » : ريخته مي‌شود . « الْحَمِيمُ » : آب بسيار گرم و سوزان و جوشان .
سوره حج آيه 20
متن آيه :
يُصْهَرُ بِهِ مَا فِي بُطُونِهِمْ وَالْجُلُودُ
ترجمه :
( اين آب جوشان آن‌چنان در بدنشان نفوذ مي‌كند كه ) آنچه در درونشان است بدان گداخته و ذوب مي‌گردد ، و هم پوستهايشان .
توضيحات :
« يُصْهَرُ » : ذوب و گداخته مي‌گردد . پخته مي‌شود . « الْجُلُود » : جمع جِلد ، پوستها .
متن آيه :
يُصْهَرُ بِهِ مَا فِي بُطُونِهِمْ وَالْجُلُودُ
ترجمه :
( اين آب جوشان آن‌چنان در بدنشان نفوذ مي‌كند كه ) آنچه در درونشان است بدان گداخته و ذوب مي‌گردد ، و هم پوستهايشان .
توضيحات :
« يُصْهَرُ » : ذوب و گداخته مي‌گردد . پخته مي‌شود . « الْجُلُود » : جمع جِلد ، پوستها .
سوره حج آيه 21
متن آيه :
وَلَهُم مَّقَامِعُ مِنْ حَدِيدٍ
ترجمه :
و تازيانه‌هائي از آهن براي ( زدن و سركوبي ) ايشان ( آماده شده ) است .
توضيحات :
« مَقَامِع » : جمع مِقْمَعَة ، تازيانه . گرز . چكش چوگان مانندي كه با آن بر سر فيل مي‌زنند .
متن آيه :
وَلَهُم مَّقَامِعُ مِنْ حَدِيدٍ
ترجمه :
و تازيانه‌هائي از آهن براي ( زدن و سركوبي ) ايشان ( آماده شده ) است .
توضيحات :
« مَقَامِع » : جمع مِقْمَعَة ، تازيانه . گرز . چكش چوگان مانندي كه با آن بر سر فيل مي‌زنند .
سوره حج آيه 22
متن آيه :
كُلَّمَا أَرَادُوا أَن يَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ
ترجمه :
هر زمان كه دوزخيان بخواهند خويشتن را از غم و اندوه عظيم آتش برهانند ، بدان برگردانده شوند ( و آمرانه بديشان گفته‌شود : ) بچشيد عذاب سوزان را .
توضيحات :
« مِنْ غَمٍّ » : از غم عظيمي از غمهاي آتش . در اين صورت ( مِنْ غَمٍّ ) بدل از ضمير ( ها ) مي‌باشد . به سبب غم بزرگ حاصل از آن . « وَ ذُوقُوا » : در آن ( بديشان گفته شود ) حذف است و عطف بر ( أُعِيدُوا ) است و تقدير چنين است : أُعِيدُوا فِيهَا ، وَ قِيلَ لَهُمْ : ذُوقُوا ( نگا : سجده / 20 ) .
متن آيه :
كُلَّمَا أَرَادُوا أَن يَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ
ترجمه :
هر زمان كه دوزخيان بخواهند خويشتن را از غم و اندوه عظيم آتش برهانند ، بدان برگردانده شوند ( و آمرانه بديشان گفته‌شود : ) بچشيد عذاب سوزان را .
توضيحات :
« مِنْ غَمٍّ » : از غم عظيمي از غمهاي آتش . در اين صورت ( مِنْ غَمٍّ ) بدل از ضمير ( ها ) مي‌باشد . به سبب غم بزرگ حاصل از آن . « وَ ذُوقُوا » : در آن ( بديشان گفته شود ) حذف است و عطف بر ( أُعِيدُوا ) است و تقدير چنين است : أُعِيدُوا فِيهَا ، وَ قِيلَ لَهُمْ : ذُوقُوا ( نگا : سجده / 20 ) .
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)